Change viewing parameters
Select another database

Pokorny's dictionary :

Search within this database
Number: 671
Root: ĝheu-
English meaning: to pour
German meaning: `gießen'
Derivatives: ĝheu-mn̥ `Opferguß'
Material: Ai. juhṓti, juhutḗ `gießt ins Feuer, opfert', Passiv hūyátē, hutá-ḥ `geopfert', hṓman- n. `Opferguß, Opfer' (= gr. χευ̃μα), hṓma- m. ds., hṓtar- `Opferer, Priester', hṓtrā f. `Opfergabe', havís- n. ds., hávanam n. `Opfer';

    av. zaotar, zaoɵr- m. `Priester, Opferpriester', mpers. zōt, av. zaoɵra n., zaoɵrā f. `flüssige Opferspende, Opfertrank, Opferguß', npers. zōr `Weihwasser', av. āzū̆tay- f. `Fett, Schmalz, Üppigkeit, strotzende Fülle';

    arm. joyl `gegossen' (< ĝheulo-), jew `Form, Gestalt'; hierher auch jor `Tal' (< ĝhou̯er-o)?

    phryg. ζευμάν πηγήν Hes. (= gr. χευ̃μα); thrak. ζετραία χύτρη (*ĝheutr-), FlN Γευ̃δiς, -ος;

    gr. χέ()ω `gieße', Aor. hom. ἔχευα < *ἔχευσα, Perf. κέχῠκα, χυτός `gegossen', χευ̃μα `Guß, Fluß, Trankopfer', χόανος, χω̃νος `Schmelzgrube, Gußform', χοή `Trankopfer für Tote', χοεύς m., f. `Maß für Flüssigkeiten', χου̃ς ds., Gen. χοός und χου̃ς, älter dial. χου̃ m., f. `aufgehäufte Erde', χω̃μα `Erdwall', χόω `schütte Erde auf'; χύτρος, χύτρᾱ `irdener Topf, χύτλον `Waschwasser', χύδην `reichlich, hingeschüttet' (zum δ vgl. die Wurzelerweiterung gheud-), κοχυδει̃ν `in Menge hervorströmen', κοχύ πολύ, πλη̃ρες Hes.; χύσις `Guß', χῡλός `Saft' (< *ĝhuslo-, W. Schulze mündl.), χῡμός ds. (< ĝhu-smo); weiter hierher χώομαι `zürne, bin unwillig' (χωόμενος = συγχεόμενος Aristarch)?

    Lat. fū-tis f. `Gießkanne', fū-tilis, futtilis `leicht ausgießbar, zerbrechlich, eitel, unnütz', exfūti = effūsī, effūtiō `schwatze heraus'.

    Sehr zweifelhaft ist die Zugehörigkeit von mhd. gūl `männliches Tier, Eber, Pferd', nhd. Gaul (im Bayr. `Deckhengst', schweiz. gūl `Hahn', vgl. ndl. guil `Stute, die noch nicht geworfenhat', s. Sommer IF. 31, 362 ff.), als `Samengießer'.

    Wurzelerweiterungen:

    ĝheud-:

    lat. fundō, -ere, fūdī, fūsum `gieße, lasse fließen, schütte aus' (über fūsus `Spindel' s. WH. I 474);

    got. giutan `gießen', aisl. gjóta `(Junge) werfen', ags. gēotan `gießen, fließen, schütten', afries. jāta, as. giotan, ahd. giozzan ds., nisl. gjóta `Höhle, enge Gasse', aschwed. giuta `Gußform', ahd. giozo `fließendes Wasser', ags. gyte `Guß, Flut', ahd. guz `fusio', ndd. gēte `niedrige Wasserstraße', norw. gota `eingeschnittene Rinne', as. gota `canalis', holl. goot `Gosse, Rinne', nhd. Gosse, ags. gutt, engl. gut `Darm'.

    gheus-:

    Mir. guss (*ghus-tu-s) `Kraft, Heftigkeit, Zorn';

    aisl. gjósa, gaus `hervorbrechen, sprudeln', geysa `in heftige Bewegung bringen, aufhetzen', Geysir `die bekannte heiße Springquelle in Island', nisl. gusa `sprudeln', aisl. gustr `Windstoß', engl. gush, mndl. guysen `hervorströmen', ahd. gussa `Überschwemmung', urgusi `Überfluß'.

    Trotz des abweichenden Anlautes (vgl. oben S. 18 Anm.) vielleicht hierher lit. gausùs, gausìngas `reichlich, ergiebig, fruchtbar', gausìnga ùpė `reichliche Wassermengen führenderFluß', gausė́ti `reichlich versehen sein mit', gausakal̃bis `wer viel zu sprechen vermag, beredt' (vgl. norw. dial. gausta `schnell und undeutlich reden, wie wenn man sich beeilt, etwas zu erzählen'), lett. gaũss `lange dauernd'.

References: WP. I 563 ff., WH. I 563 f.
Pages: 447-448
PIE database: PIE database
pokorny-root,pokorny-meaning,pokorny-ger_mean,pokorny-derivative,pokorny-material,pokorny-ref,pokorny-pages,pokorny-piet,

Search within this database


Indo-European etymology :

Search within this database
Proto-IE: *g'hew- (*g'hōw-)
Meaning: to pour
Tokharian: A, B ku- 'offer a libation, pour' (Adams 179)
Old Indian: juhóti, juhuté `to sacrifice, sprinkle on, offer an oblation', pass. hūyáte, ptc. hutá-; hóma- m. `act of making an oblation, oblation', hótar- m. `an offerer of an oblation', hotrá- n. `sacrificing, oblation', hótrā f. `function or office of a priest', havís- n. `an oblation or burnt offering', hava- m. id.
Avestan: zaotar-, zaoɵr- m. `Priester, Opferpriester', zaoɵra- n., zaoɵrā `glüssige Opferspende, Opfertrank, Opferguss'
Other Iranian: MPers zōt `Opfertrank', NPers zōr `Weihwasser'
Armenian: ʒoyl `gegossen', ʒew `Form, Gestalt
Old Greek: khéō, spät -khǘnō, aor. ékhe(u̯)a, -ámǟn, khé(u̯)ai̯, med. ékhüto, khǘ́meno-, pass. ekhǘthēn, khüthē̂nai̯, pf. med. kékhümai̯, hell. kékhüka, va. khütó- `giessen, aus-, er-, vergiessen, schütten, aus-, aufschütten'; med. intr. `sich ergiessen, strömen, sich verbreiten', pass. `ergossen, (auf)geschuttet werden'; khêu̯ma n. `Guss, Strom, Giesskanne', khǘma n. `Guss, (gegossener) Barren, Menge, Masse', ; khóano-s m. Schmelzofen', khoǟ́ `Guss, Weiherguss, Trankopfer, Totenspende', khóo-s, khoû-s, gen. khọ̄̂ m./f. `Kanne (als Mass); ausgeschüttete Erdfe, Schutt'; khō̂ma, -atos n. 'earth thrown up, bank, mound, thrown up against the walls of cities to take them'; pro-khǘtǟ-s m. `Kanne, Krug', khütḗr `Giesskanne', khǘsi-d f. `das Aufgiessen, -schütten', khǘtro-s (/kǘthro-s) m., khǘtrǟ, ion. khǘtrǟ f. `irdener Topf', khǘtlo-n n. `Waschwaseer', adv. khǘdǟn `in Stromen, haufenweise, ungeordnet'; khṓnnǖmi, -ǘō, selten pros-khôi̯, -khọ̄̂si, khọ̄̂n (wie von *khówō), aor. khō̂sai̯, -sasthai̯, pf. med. kékhōsmai̯, act. kékhōka `aufschütten, aufwerfen, mit Schutten oder Erde ausfüllen'; khō̂ma n. `Aufschüttung, Schutt, Damm, Wall', khō̂si-s f. `das Aufschütten, Aufwerfen, Eindämmen'
Germanic: *giut-a- vb.; *giut=; *gut-i- c.; *gius-a- adj.
Latin: fūtis, -is f. `vas aquarium..., quod in triclinio allatam aquam infundebant', fūtilis, futtilis `leicht ausgiessbar, zerbrechlich'; exfutī (~ -ū-) `effusi, ut mertat pro mersat' (Paul. Fest. 81); effūtīre `herausschwatzen, ausplaudern, schwatzen'; fundō, -ere, fūdī, fūsum `giessen, vergiessen, ausschütten; schmelzen; in die Flucht schlagen'
Russ. meaning: лить, совершать возлияние
References: WP I 563 f
piet-meaning,piet-tokh,piet-ind,piet-avest,piet-iran,piet-arm,piet-greek,piet-germ,piet-lat,piet-rusmean,piet-refer,

Search within this database


Germanic etymology :

Search within this database
Proto-Germanic: *giutan- vb.; *giut=; *guti-z; *giusa-
Meaning: pour
IE etymology: IE etymology
Gothic: *giutan st. `pour'
Old Norse: gjōta st. `giessen'; NIsl got
Norwegian: dial. gjota vb.; gota `eingeschnittene Rinne, rinnenförmiger inschnitt in de Landschaft', got `uitgegoten kuit'
Old Swedish: giuta `ussform'
Swedish: gjuta vb.
Danish: gyde vb.
Old English: gēotan `giessen, fliessen, schütten, werfen'; gyte `Guss, Fluss, Flut'; guttas innoδas `receptacula viscerum'
English: gut
Old Frisian: giāta `giessen, fliessen, schütten, werfen'; gete m. `het gieten'
Old Saxon: giotan `giessen, fliessen, schütten, werfen'; 3) gota `canalis'
Middle Dutch: ghieten; gōte, goyte, goete (=gōte) f. `het gieten; afvoerbuis, goot, riool, greppel'
Dutch: gieten; goot f. `Gosse, Rinne', dial. geut
Middle Low German: gēten; gȫte f. `het gieten; goot, afvoerkanaal'
Low German: gēte `niedrige Wasserstrahle'
Old High German: gioʒan `giessen, einschmelzen, vermischen' (8.Jh.); gioʒo `fliesssendes Wasser'; guʒ m. `het gieten' (9./10.Jh.), guʒen `libare'
Middle High German: gieʒen st. 'giessen, in metall giessen'; guʒ (-ʒʒ-) st. m. 'guss, erguss; triebkraft'
German: giessen, Gosse f., Guss m.
germet-meaning,germet-prnum,germet-got,germet-onord,germet-norw,germet-oswed,germet-swed,germet-dan,germet-oengl,germet-engl,germet-ofris,germet-osax,germet-mdutch,germet-dutch,germet-mlg,germet-lg,germet-ohg,germet-mhg,germet-hg,

Search within this database

Select another database
Change viewing parameters
Total pages generatedPages generated by this script
5174711558244
Help
StarLing database serverPowered byCGI scripts
Copyright 1998-2003 by S. StarostinCopyright 1998-2003 by G. Bronnikov
Copyright 2005-2014 by Phil Krylov